Phạm Chí
Dũng
Gửi cho BBC
từ Sài Gòn
Cập nhật: 10:38
GMT - thứ năm, 28 tháng 3, 2013
Không kém
may mắn như Việt Nam về tỷ lệ nợ công 55% GDP (thống kê chính thức), nợ công
của Miến Điện chỉ khoảng 12 tỷ USD.
Hoặc còn may
mắn hơn Việt Nam, đất nước của Aung San Suu Kyi đang có diễm phúc hiếm có để
được xóa nợ.
Thời gian
đang trôi nhanh đến một sự kiện lịch sử của dân tộc Miến Điện trong vòng nửa
thập kỷ qua. Từ đầu tháng 4/2013, đất nước này sẽ chính thức được hưởng bầu
không khí tự do báo chí theo đúng nội hàm tươi sáng nhất của cụm từ này.
Lần đầu tiên
từ 50 năm qua, báo chí tư nhân được phép xuất bản.
Tất cả khởi
đầu từ một bước ngoặt mà có lẽ ngay cả những thành viên lạc quan nhất của phong
trào dân chủ Miến Điện cũng khó hình dung ra.
Vào những
ngày cuối cùng của năm 2012, nhiều nhà báo bản địa đã không thể tin nổi khi
chính tổng thống Thein Sein - người xuất thân từ tầng lớp quân đội bị xem là
độc đoán và để lại di sản đàn áp cho cái chết của hàng ngàn người dân - khẳng
định sẽ không còn cấm đoán tự do báo chí.
Thein Sein -
“Nhân vật châu Á” của năm 2012 như một ghi nhận trân trọng của tờ Straits Times
của Singapore - rõ ràng đã mong muốn làm một điều gì khác hơn hẳn những tuyên
bố sáo rỗng.
Mùa xuân phản
biện
Tình hình
biến chuyển như thể kịch bản mùa xuân Ả Rập đang tái hiện. Câu chuyện mấy năm
trước ở Tunisia cũng lại hiện ra.
Mới chỉ ngày
hôm trước, ban biên tập nhiều tờ báo ở đất nước Bắc Phi này còn nơm nớp lo lắng
về những cú điện thoại đột ngột từ Bộ thông tin gọi đến, không ngoài ý đồ chấn
chỉnh một số trang mục hoặc bài viết nào đó “có vấn đề”. Nhưng chỉ sang ngày
hôm sau, như có một phép màu, toàn bộ đường dây điện thoại với chính quyền đều
lặng câm. Những khuôn mặt hậm hực đe nẹt của giới quản lý báo chí cũng biến đâu
mất.
"Miến
Điện bắt đầu cảm nhận về hơi hướng nhân dân được bằng vai phải lứa với giới
quan chức và các đại gia."
Còn giờ đây
ở Miến Điện, người ta đang bắt đầu cảm nhận về hơi hướng nhân dân được bằng vai
phải lứa với giới quan chức và các đại gia, bắt đầu có được tiếng nói phản biện
đối với những chính sách và hoạt động không thích hợp của chính quyền.
Ko Ko Aung,
phóng viên BBC tại Miến Điện, đã bộc bạch: “Thoạt tiên chúng tôi đều tỏ ra nghi
ngờ, không chỉ riêng tôi mà cả các đồng nghiệp khác. Thế nhưng cho tới nay tôi
chưa bị ai ngăn cản làm công việc của mình. Chúng tôi được tự do hành nghề cho
dù chưa có giấy phép mở văn phòng”.
Mọi chuyện
trở nên thông thoáng đến mức kinh ngạc. Thay cho thái độ và hành động theo dõi,
dò xét, thậm chí sẵn sàng bắt bớ trước đây, các cơ quan phụ trách truyền thông
và cảnh sát lại trở nên thân thiện một cách kỳ quặc. Giờ đây, các phóng viên
quốc tế có thể tác nghiệp dễ dàng mà không hề bị gây khó dễ. Những vấn đề cốt
lõi mà trước đây luôn bị bao phủ bởi con dấu “Tuyệt mật” cũng vì thế đang dần
được công khai và minh bạch hóa.
Logic cải
thiện không khí dân chủ ở Miến Điện trong thời gian qua hiển nhiên đang mở ra
một lối đi đầy hứa hẹn cho năm 2013 và cả những năm tiếp theo. Tinh thần phản
biện xã hội sẽ dâng cao, được hứa hẹn không những không làm mất an ninh chính
trị, mà còn xúc tác cho sự đoàn kết muộn mằn giữa các đảng phái và nhân sự ở
đất nước này - một sự thống nhất cực kỳ quý báu cho sự phát triển đích thực của
quốc gia.