Việt Nam: Những vụ khởi tố, bắt quan chức, doanh nghiệp năm 2022
BBC News
31/12/2022
https://docs.google.com/document/d/1LbA-MnpdiULMerEyQE85TFlxgQuR5kxG/edit?usp=share_link&ouid=106381647024774111691&rtpof=true&sd=true
Trong năm 2022, tại Việt Nam, nhiều cựu quan chức lẫn doanh nhân
nổi tiếng bị truy tố, xét xử và phải nhận bản án.
Đại án Việt Á
Trong đại án Việt Á, Bộ Công an và công an cả nước đã khởi tố 26
vụ án, 94 bị can để làm rõ nhiều tội danh. Trong số các bị can, có 8 người
là cựu lãnh đạo, quan chức thuộc Bộ Y tế, Bộ KH-CN.
Quá trình điều tra, Bộ Công an xác định bị can Phan Quốc Việt, cựu
Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Việt Á, đã thu lãi 4.000 tỉ đồng và
chi “bôi trơn” khoảng 800 tỉ đồng cho các đối tác để được cung ứng kit xét
nghiệm.
Đến nay, Bộ Công an và công an cả nước đã khởi tố 26 vụ án, 94 bị
can để làm rõ nhiều tội danh. Trong số các bị can, có 8 người là cựu lãnh
đạo, quan chức thuộc Bộ Y tế, Bộ KH-CN.
Việt Nam: 10 sự kiện tôn
giáo nổi bật trong năm 2022
Chính quyền càng siết chặt gọng kìm đối với tự do tôn giáo.
Thiện Trường
31/12/2022
https://docs.google.com/document/d/1kZn6ogKp33bltGksHaBjXPZkRnUfqqxE/edit?usp=share_link&ouid=106381647024774111691&rtpof=true&sd=true
Năm 2022 là năm diễn ra nhiều sự kiện tôn giáo nổi bật nhưng đồng
thời cũng là năm chứng kiến việc chính quyền gia tăng sách nhiễu, đàn áp và
siết chặt hơn nữa gọng kìm quản lý tôn giáo.
Sau đây là 10 sự kiện tiêu biểu, khái quát nên bức tranh tôn giáo
tại Việt Nam trong 12 tháng qua.
Tưởng nhớ 19 năm nhà văn
Xuân Vũ qua đời 1/1/2004 – 1/1/2023
30/12/2022
https://docs.google.com/document/d/1al0vrQmAUQSONi5_XnofKnv_M2gzCBo2/edit?usp=share_link&ouid=106381647024774111691&rtpof=true&sd=true
Nói đến nhà văn Xuân Vũ, chắc hẳn người Việt chúng ta không ai
không biết những tác phẩm để đời của ông trong đó có “Đường Đi Không Đến” đã
đoạt giải thưởng Văn Học Toàn Quốc của VNCH năm 1972,
Ông sinh năm 1930 và qua đời ngày 1/1/2004 do bạo bệnh trong lúc
sức sáng tác của ông vẫn còn dồi dào, thọ 74 tuổi
Để tưởng nhớ một chiến sĩ đấu tranh không ngừng nghỉ, một nhà văn
đầy nhiệt huyết, một nhà lý luận bằng thực tiễn phản bác nhẹ nhàng nhưng sâu
sắc cái chủ nghĩa và chế độ mà trước đây ông đã lầm đi theo vì lòng yêu nước
chống thực dân, nhưng sau ông đã nhìn rõ tỏ tường, tòa soạn TS & ĐS xin
phép được đăng lại bài dưới đây của tác giả Minh Võ, trích từ Việt Báo để quý
độc giả thưởng lãm.
Ngoài ra, chúng tôi cũng đính kèm hình chụp thủ bút chúc Tết của
ông để chúng ta cùng tưởng nhớ.
Trân trọng – Hoàng Độ – (NXB Hưng Đạo)
Trần Trung Đạo - Bài thơ
"cuối năm" hay nhất tôi được đọc
29/12/2022
https://docs.google.com/document/d/1aP00jQZVa3PMb5c2Eb0lcSWQ1GrQ_qM1/edit?usp=share_link&ouid=106381647024774111691&rtpof=true&sd=true
Khoảng đầu thập niên 1990, căn nhà của vợ chồng tôi ở
Dorchester, Massachusetts, trở thành “trụ sở” không phải của một hội văn bút,
mà của cả một thế hệ cầm bút lưu vong đang định cư miền Đông Bắc Mỹ.
Gọi là thế hệ bởi vì đa số nhà văn nhà thơ cùng một tuổi. Họ là
Trần Hoài Thư (1942), Lâm Chương (1942), Lê Mai Lĩnh (1942), Phạm Nhã Dự khoảng
1942, Trần Doãn Nho (1945) v.v... Trước 1975, họ biết nhau, chơi với nhau, viết
chung một báo và nhiều người trong số họ còn vào trường Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức
cùng một khóa. Tổng cộng khoảng 30 chục người tính cả chúng tôi, những người
cầm bút yêu mến họ thuộc thế hệ sau.
Họ “mượn” căn nhà của vợ chồng tôi để sinh hoạt chứ không phải tôi
là một phần của họ. Tôi không biết nhiều về họ nên chỉ ngồi nghe. Những người
họ gọi bằng tên, bằng “thằng”, bằng “nó” là những tên tuổi lớn mà tôi đọc và
kính trọng từ Văn, Bách Khoa, Khởi Hành thời trước 1975.
Điệp Mỹ Linh - Xuân Về Vắng
Cha
Truyện ngắn
31/12/2022
https://docs.google.com/document/d/19H3hDC3020j1V_1xHDlgTMntPBombnu4/edit?usp=share_link&ouid=106381647024774111691&rtpof=true&sd=true
Bà Năm đưa 3 cây nhan gần chạm trán, khấn: “Lạy thổ thần đất đai
và cô hồn các bác, hôm nay là 30 Tết, con cầu xin thổ thần đất đai và cô hồn
các đẳng phù hộ cho con của con – tên Cúc – làm ăn phát đạt, gặp được người
xứng đáng. Nếu lời nguyện của con được linh ứng, con sẽ xin cúng một con gà.”
Cắm nhan xong, quay lại, thấy Bảo và Thảo đang nhìn Bà chăm chăm,
vì chưa bao giờ thấy ai cúng và lạy, Bà Năm nạt:
-Nhìn cái gì? Bộ lạ lắm sao?
Hai đứa bé sợ, vừa nhìn nhau vừa bước lui vào phòng, đóng cửa lại.
Mẹ của Bảo và Thảo từ trên lầu đi xuống, bà Năm bảo:
-Cúc! Từ ngày tụi mày bảo lãnh tao qua đây tới giờ, đã mấy tháng
rồi, mà hai đứa nhỏ cũng “ì” cái mặt tụi nó ra. Tao là bà Ngoại của tụi nó “chớ
bộ” tao là... “cứt” sao!
Nhờ sống ở Mỹ khá lâu, ngôn từ và suy nghĩ của Cúc không còn như
thời Cúc mới được sang Mỹ theo diện hôn phối, sau khi thành hôn với Đạm. Cúc
đáp:
-Tụi nó mới bốn năm tuổi, biết gì đâu mà Má nói thấy ghê!
Chúng ta có nên bảo
vệ thiên nhiên vì lợi ích của chính nó?
Vì giá trị kinh tế?
Bởi vì thiên nhiên
làm chúng ta hạnh phúc?
ĐÚNG LÀ VẬY
Nguồn: Should
we protect nature for its own sake? For its economic value? Because it makes us
happy? Yes, The Conversation, Dec 5, 2022.
Huỳnh Thị Thanh Trúc dịch
Cập nhật lần cuối: 8:01 tối ngày 5 tháng 12 năm 2022
https://docs.google.com/document/d/1Q5CM_qVxLuDASdDfmGG87FZL_qshBf4i/edit?usp=share_link&ouid=106381647024774111691&rtpof=true&sd=true
Tuyệt chủng là một phần của sự sống trên Trái Đất. Xuyên suốt
phần lớn lịch sử của hành tinh chúng ta, nhiều loài đã thành
hình, tiến hóa và cuối cùng biến mất. Tuy nhiên, ngày nay, các hoạt
động của con người đã đẩy nhanh quá trình này một cách đáng kể. Trái Đất
đang mất đi động vật, chim chóc, bò sát và các sinh vật sống khác nhanh đến mức
một số nhà khoa học tin rằng hành tinh này đang bước vào đợt tuyệt chủng hàng loạt thứ sáu trong
lịch sử.
Vào ngày 7 tháng 12 năm 2022, Liên Hợp Quốc sẽ triệu
tập các chính phủ từ khắp nơi trên thế giới tại Montreal cho một hội
nghị kéo dài 10 ngày nhằm thiết lập các mục tiêu mới để bảo vệ các hệ sinh thái
của Trái Đất và đa
dạng sinh học của chúng – sự đa dạng của sự sống ở mọi cấp độ, từ các
gien cho đến những hệ sinh thái. Đa số nhất trí rằng đang có một cuộc
khủng hoảng đa dạng sinh học, nhưng có nhiều quan điểm khác nhau về lý do tại
sao việc bảo vệ sự đa dạng này lại quan trọng.
Năm chuyện tốt đẹp
trong chính sách đối ngoại năm 2022
Five Good Foreign Policy News Stories in 2022
https://docs.google.com/document/d/1MHN-gzxQ28nALJ9eO_B2j4nIgsX6O1ts/edit?usp=share_link&ouid=106381647024774111691&rtpof=true&sd=true
Blog Post by James
M. Lindsay
30/12/2022
Năm 2022 sẽ được ghi vào sổ sách như một năm khó khăn khác.
Nhưng kể lại tất cả những điều tồi tệ đã xảy ra vào năm 2022 khiến bạn dễ dàng
bỏ qua những điều tốt đẹp đã xảy ra. Và những điều tốt đẹp đã xảy ra. Dưới đây,
không theo thứ tự cụ thể nào, là năm tin tức tốt liên quan đến chính sách đối
ngoại. Bạn có thể muốn đọc những gì tiếp theo chặt chẽ. Một số câu chuyện trong
số này có thể mang lại nhiều tin tốt hơn vào năm 2023 và hơn thế nữa.
Nhìn lại tình hình Biển
Đông trong năm 2022
31/12/2022
VOA Tiếng Việt
https://docs.google.com/document/d/1vWeFG1soeGaEkWdm_Yrs5o5xMwWEwS3H/edit?usp=share_link&ouid=106381647024774111691&rtpof=true&sd=true
Trung Quốc trong năm 2022 tiếp tục khẳng định các tuyên bố chủ
quyền của mình đối với vùng Biển Đông rộng lớn bằng những hành động ngày càng
mang tính cưỡng ép và hăm dọa, và điều này có thể gây bất lợi cho Bắc Kinh vì
các nước láng giềng đang tìm kiếm mối quan hệ gần gũi hơn với Mỹ để làm đối
trọng, theo nhận định của giới quan sát.
Biển Đông, nơi chứa trữ lượng hải sản và khoáng sản phong phú và
là thủy lộ quan trọng cho thương mại toàn cầu, trong những năm gần đây đã chứng
kiến căng thẳng bùng lên liên quan tới tranh chấp lãnh thổ giữa các quốc gia
trong khu vực bao gồm Trung Quốc, Việt Nam, Malaysia, Brunei, Indonesia và
Philippines.
Trung Quốc từ chối công nhận chủ quyền của năm nước kia đối với
một phần hoặc cả vùng biển và bác bỏ phán quyết của một tòa án trọng tài quốc
tế vô hiệu hóa những tuyên bố chủ quyền lịch sử rộng lớn của nước này vào năm
2016 theo Công ước về Luật Biển của Liên Hợp Quốc.
Phát triển thủy điện trên sông Sekong, Srepok, và Sesan (3S).
Hủy diệt nguồn sống của
đồng bào vùng Tây Nguyên và đồng bằng sông Cửu Long.
Lymha( Hà Trung Liêm)tường thuật riêng cho Blog Mekong-Cửu Long
19/5/2016
https://docs.google.com/document/d/1dEvZ6r0HMsCTrxO5go3gCVJVOIJS37NQ/edit?usp=share_link&ouid=106381647024774111691&rtpof=true&sd=true
Các con sông Sekong, Srepok, và Sesan là sông nhánh quan trọng nhất đối với hạ
lưu sông Mekong.
Nó cung cấp lưu lượng nước
và trầm tích cần thiết cho các vùng lũ ở hạ lưu và phục vụ như là các tuyến
đường chính cho việc di chuyển cá.
Tuy nhiên, phát triển thủy điện nhanh chóng đã thay đổi đáng kể các sông 3S và các dịch vụ
mà họ cung cấp cho người dân địa phương.
Lưu vực sông 3S có diện tích 78.650 km2 ở hạ nguồn Mekong, được chia sẻ bởi Lào
(29%), Việt Nam (38%) và Campuchia (33%)
Mặc dù chỉ với 10% của toàn bộ lưu vực sông Mekong, nó đóng góp
23% lượng nước sông Cửu Long hàng năm trung bình (Adamson et al., 2009) khoảng
3.000 mét khối mỗi giây trong mùa khô và 4.500 mét khối mỗi giây vào mùa mưa.
Ngoài dòng nước, 3S cung cấp rất nhiều các dịch vụ hệ sinh thái
vào
Sông Cửu Long, đồng bằng ngập nước hạ lưu của nó, và đồng bằng sông Cửu Long:
• Gần 15% xả cặn lơ lửng trong Cửu Long (20 tấn mỗi năm) bắt nguồn
từ 3S (Koehnken, 2012). Những trầm tích này là một nguồn chính của chất dinh
dưỡng đến Tonle Sap và vùng ĐBSCL quan trọng cho nông nghiệp.
• Các 3S là lưu vực quan trọng nhất trong toàn bộ Cửu Long cho
việc duy trì các quần thể cá di cư (Ziv et al., 2012).
• Bởi vì nó gần các vùng lũ hạ lưu sông Mekong, các 3S ảnh hưởng mạnh
mẽ đến thủy văn và năng suất của hồ Tonle Sap và đồng bằng sông Cửu Long.
In the Mekong Basin, an
‘unnecessary’ dam poses an outsized threat
Mongabay Series: Mekong dams
https://news.mongabay.com/2022/09/in-the-mekong-basin-an-unnecessary-dam-poses-an-outsized-threat/
30/12/2022
https://docs.google.com/document/d/1bRPR_aZo29Q1xqd85s7njf9S2QoIFVGu/edit?usp=share_link&ouid=106381647024774111691&rtpof=true&sd=true
A dam being built in Laos near the border with Cambodia imperils
downstream communities and the Mekong ecosystem as a whole, experts and
affected community members say.
The Sekong A dam will close off the Sekong River by the end of
this year, restricting its water flow, blocking vital sediment from reaching
the Mekong Delta in Vietnam, and cutting off migration routes for a range of
fish species.
Experts say the energy to be generated by the dam — 86 megawatts —
doesn’t justify the negative impacts, calling it “an absolutely unnecessary project.”
This story was supported by the Pulitzer Center’s Rainforest
Investigations Network where Gerald Flynn is a fellow.
SIEM PANG, Cambodia — “I remember seeing a buffalo, its head tied
to a floating barrel, drifting down the river,” says Pheng Sisuwath, gesturing
to the Sekong River from his stilt house in Cambodia’s northeastern province of
Stung Treng.
