ĐIỂM NHẤN...: VinFast VF8 đơn giản là chưa sẵn sàng cho thị trường Mỹ (Phần cuối)

Thứ Bảy, 17 tháng 12, 2022

VinFast VF8 đơn giản là chưa sẵn sàng cho thị trường Mỹ (Phần cuối)

Tác giả: Kevin Williams

Dương Lệ Chi, dịch

Những chiếc VF8 trưng bày tại buổi lái thử.

Buổi lái thử xe của các nhà báo chúng tôi diễn ra trên một hòn đảo tư nhân khác thuộc sở hữu của Vingroup: VinPearl Nha Trang. Đây là tài sản hàng đầu của Vingroup, nơi có công viên giải trí VinWonder giống như Disney của công ty. VinFast đã đóng cửa một phần nhỏ của hòn đảo cho một tuyến đường lái thử có kiểm soát mà tôi đo được là khoảng 2 km — hoặc ít hơn 1,3 dặm.

Trước trung tâm hội nghị lộng lẫy của VinPearl là tám chiếc VinFast VF8 thuộc hai phiên bản Eco và Plus. Bất kể tất cả những màn trình diễn kỳ quặc ở thung lũng, đây, chúng tôi chuẩn bị lái những chiếc xe mà trên lý thuyết là gần như sẵn sàng sản xuất. Các đại sứ thương hiệu một lần nữa nhắc lại kế hoạch của công ty là đưa xe sang Mỹ trong vòng vài tuần tới. Mặc dù những chiếc xe chúng tôi đang lái là thông số kỹ thuật của Việt Nam, nhưng chúng tôi được thông báo rằng “chỉ cần chỉnh sửa một vài phần mềm” là sẵn sàng cho thị trường Mỹ.

Tôi hy vọng họ làm nhiều hơn là chỉnh sửa phần mềm. Ở trạng thái hiện tại, VF8 chưa sẵn sàng.

VinFast VF8 là mẫu crossover xe điện cỡ trung nhỏ gọn, có công suất 350 mã lực cho phiên bản Eco và 402 mã lực cho phiên bản Plus. Ngay cả với trọng lượng lề đường thường cao hơn vốn có của một chiếc xe điện, 350 mã lực vẫn đủ để VF8 di chuyển xung quanh. Tuy nhiên, trong suốt thời gian tôi ngồi sau tay lái, có cảm giác như VF8 chỉ đạt được một nửa công suất đó. Tôi đã lái mọi chiếc xe [giai đoạn] tiền sản xuất mà VinFast mang đến sự kiện; cảm thấy tất cả chúng đều chậm chạp và hiệu suất của chúng không nhất quán.

Việc đi xe và xử lý thậm chí còn tồi tệ hơn. Khi VinFast đưa chúng tôi từ nơi này đến nơi khác, tôi nhận thấy rằng các đại diện của công ty luôn theo sát chúng tôi ở vài chiếc VF8. Phần lớn hệ thống đường cao tốc của Việt Nam hoàn toàn mới và rất trơn tru, nhưng những chiếc VF8 liên tục nhảy lên nhảy xuống, với khả năng kiểm soát hệ thống treo (suspension control) kém, có thể nhìn thấy từ xe buýt. Tôi gạt nó đi, cho rằng nhóm VinFast đang lái những con la phát triển, không đại diện cho những chiếc xe gần như hoàn thiện mà tôi có ấn tượng rằng chúng tôi sẽ lái.

Không. Lái thử hết chiếc VF8 này đến chiếc VF8 khác xung quanh hòn đảo tư nhân của VinFast, trải nghiệm của tôi giống hệt như những gì tôi đã thấy khi những người của VinFast bám đuôi chúng tôi khi đi loanh quanh miền Bắc Việt Nam. Ngay cả trên những con đường phẳng lì như kính ở khu nghỉ mát trên đảo, chiếc VF8 vẫn lắc lư và nhảy tưng lên như thể chiếc xe đang chạy trên lò xo. Hệ cơ cấu lái (steering) đã chết và phi tuyến tính (nonlinear), kết hợp với lốp xe mất độ bám khi ôm cua dù chỉ một chút, mặc dù tôi không chắc người ta có thể có ấn tượng năng động đến mức nào khi tham gia một con đường khép kín trên một hòn đảo nghỉ dưỡng tư nhân.

Bực mình nhưng vẫn cố tỏ ra cởi mở, tôi đã tiếp cận một đại diện kỹ thuật của VinFast. Người phát ngôn của công ty tuyên bố, những chiếc VF8 mà chúng tôi lái có thông số kỹ thuật sản xuất của Việt Nam; tôi muốn biết những thay đổi nào sắp xảy ra đối với thị trường Hoa Kỳ. Tuy nhiên, một lần nữa, người phát ngôn nhắc lại rằng VF8 chỉ cần một vài chỉnh sửa phần mềm trước khi ra mắt thị trường Hoa Kỳ – ngụ ý rằng, quá trình hiệu chỉnh khung gầm đã được hoàn tất.

Nếu nói rằng tôi thất vọng sẽ là cách đánh giá thấp nhất về nửa phần trái đất. Thương hiệu đã thực hiện một màn trình diễn hoành tráng như vậy – thuê một chuyến bay kéo dài 20 giờ, khoe khoang với chúng tôi bằng màn trình diễn gần như kiêu kỳ về công ty khởi nghiệp ô tô này và công ty mẹ của nó đã tiếp cận gần như mọi khía cạnh của đời sống ở Việt Nam. Các đại diện của VinFast đã khoe khoang về việc vượt qua các mốc thời gian của chính họ để chuẩn bị đưa những chiếc xe này vào sản xuất hàng loạt, và đánh giá qua nụ cười trên khuôn mặt của họ, có vẻ như tất cả bọn họ đều thật sự muốn giới thiệu một sản phẩm mà họ tin rằng đã sẵn sàng đối đầu với các nhà sản xuất ô tô lâu đời. Thay vào đó, tôi đã bay 8.000 dặm để đi loanh quanh với một chiếc xe mà rõ ràng là chưa hoàn thành. Tôi tức giận vì công ty đã lãng phí thời gian của tôi.

Tôi quyết định lái mẫu xe VF8 khác, mẫu Plus, được cho là có công suất 402 mã lực. Nó cũng chậm như chó với chất lượng xe tệ hại. Không hài lòng với câu trả lời ban đầu của mình, tôi tiến đến chỗ nhóm nhân viên của VinFast, cố gắng tìm hiểu tận cùng về hiệu suất kém của chiếc xe. Cuối cùng, tôi được dẫn đến một kỹ sư chính, là người có thể trả lời các câu hỏi kỹ thuật quan trọng về chiếc xe.

“Vậy, chiếc xe này có công suất từ 350 đến 402 mã lực phải không?” Tôi hỏi viên kỹ sư VinFast. “Tại sao nó lại chậm như vậy?”

“Ý anh là công suất cực đại”, anh ta sửa tôi.

“Cái gì?”

“Mã lực cực đại. VF8 chỉ đạt tới 350 đến 402 mã lực khi pin được sạc trên 80%”, kỹ sư này cho biết.

“Các anh có nhận ra rằng các anh sẽ là nhà sản xuất duy nhất giới hạn công suất khốc liệt như vậy không?” Tôi đáp trả. Không có chiếc xe nào trong số những chiếc xe chúng tôi lái thử được sạc đầy, một số xe mà chúng tôi lái chỉ sạc ở mức 50%. Ngay cả như vậy, đó không phải là một cái cớ. Tôi chưa bao giờ lái một chiếc xe điện bị giảm công suất đáng kể như vậy ở trạng thái sạc thông thường. Nó có vẻ không đúng.

Các kỹ sư của VinFast khăng khăng rằng, tôi đã lái một chiếc nguyên mẫu đặc biệt mà họ cho là có bản cập nhật phần mềm và hệ thống treo “mới nhất và tốt nhất”. Nó cũng khá tệ. Cũng bị tưng tưng (bouncy), không hoàn hảo, hệ cơ cấu lái (steering) thì chết, và nó chỉ nhanh hơn những chiếc khác một chút. Cũng có những vấn đề nghiêm trọng về cung cấp điện.

Tôi cảm thấy mệt mỏi với màn trình diễn chó và ngựa, cùng sự xa hoa quá mức và việc công ty không thể trả lời được một câu hỏi nào. Tuy nhiên, tôi vẫn cố tỏ ra ngoại giao. Tôi kéo đại diện quan hệ công chúng của VinFast qua một bên. Tôi nói: “Em à, em phải nói với họ, rằng chiếc xe này chưa sẵn sàng”. Cậu ta nhắc lại câu nói mà tôi đã nghe rất nhiều lần trước đây: Rằng những chiếc VF8 mà chúng tôi đang lái là mẫu xe tiền sản xuất và tôi nên nhớ điều đó khi xem xét kỹ lưỡng hiệu suất của chúng.

Tôi không ngây thơ. Tôi hiểu công việc của đại diện PR là nói với các nhà báo những gì công ty muốn họ nghe. Nhưng điều đó không đủ. Ở tình trạng hiện tại, với mức giá mà VinFast muốn đưa ra, VF8 là một thương vụ khủng khiếp. Nó giống như một sản phẩm kém phát triển, chưa hoàn thiện, thẳng thắn mà nói, sẽ là một sự xấu hổ ở bất kỳ thị trường nào.

Trong suốt chuyến đi, các đại diện của VinFast vô cùng hào hứng, chắc chắn rằng công ty sẽ đạt được mục tiêu, bắt đầu giao hàng ở Mỹ vào mùa thu. Bên ngoài nhà máy, những chiếc VF8 và VF9 hoàn thiện nằm trong bãi đậu xe, dường như đã sẵn sàng xuất xưởng và giao cho khách hàng. Thương hiệu muốn vận chuyển những chiếc xe sẵn sàng hoạt động đến Mỹ chỉ vài tuần, nếu không muốn nói là vài ngày, sau chuyến đi của chúng tôi. Nếu những chiếc xe tiền sản xuất mà tôi đã lái, quá xa so với những gì chúng tôi sẽ nhận được ở Mỹ, tại sao lại đưa tôi đến đây? Tại sao các nhà báo lại lái chúng?

Buổi lái thử của chúng tôi đã nhường chỗ cho bữa ăn tối kết thúc vào đêm cuối cùng. Giữa màn trình diễn đỉnh cao (nhưng tài năng đáng kinh ngạc) của một số ngôi sao nhạc pop lớn nhất của Việt Nam và những người có ảnh hưởng trong nhóm của chúng tôi ca ngợi đâu là một chiếc xe cực kỳ tồi tệ, quan điểm cởi mở của tôi đã giáng một phát súng ngắn vào ngực. Tôi nhìn quanh những màn phô trương công khai về sự giàu có, xem xét chi phí thuê các chuyến bay đưa chúng tôi đến đây, và cố gắng lập bảng tất cả các chi phí khổng lồ khác liên quan đến buổi biểu diễn mà VinFast đã tổ chức cho chúng tôi, và cho ba nhóm trước đó đã nhận được các tour du lịch giống hệt nhau. Nếu VinFast chi số tiền đó để phát triển xe, liệu chúng ta có thể có được một chiếc VF8 tốt hơn không? Có thể.

Tuy nhiên, với tình trạng còn non kém như hiện tại của VF8, tôi tự hỏi, liệu VinFast có khả năng thất bại ở đây hay không. Chiếc VF9 lớn hơn trông ấn tượng hơn từ trong ra ngoài, mặc dù nhà sản xuất ô tô không cho phép chúng tôi lái hoặc thậm chí ngồi trong chiếc xe đó. Công ty có một nhà máy hoàn toàn mới và hoạt động tích hợp theo chiều dọc; các bộ phận và pin đều đến từ cùng một cơ sở sản xuất tại Hải Phòng.

Về lý thuyết, các vấn đề về nhà cung cấp từng gây khó khăn cho cả những nhà sản xuất ô tô lâu đời nhất, có thể không ảnh hưởng đến VinFast. Nhà sản xuất ô tô mới này là một nhánh của tập đoàn khổng lồ do người giàu nhất Việt Nam điều hành; thương hiệu này có hầu bao rủng rỉnh, một tình huống khác so với rất nhiều công ty khởi nghiệp về xe điện đã thất bại ngay ở vạch cuối do thiếu vốn. VinFast dường như có khả năng sản xuất để đưa xe đến tay khách hàng, điều mà ngay cả Ford và Hyundai cũng phải vật lộn để làm được trong năm nay. Ngay cả khi VinFast không sửa bất cứ thứ gì trên VF8, thì vẫn có một cái mông cho mỗi chỗ ngồi, phải không?

Có lẽ. Tesla, Rivian và Lucid đã gặp khó khăn trong việc sản xuất ô tô, nhưng xét cho cùng thì sản phẩm của họ rất tốt. Để so sánh, những nỗ lực của VinFast gần giống như Hyundai và Kia thời kỳ đầu; giá rẻ, chưa tinh chế, kém phát triển và không có tính cạnh tranh. Phải mất nhiều thập niên để các nhà sản xuất ô tô Nam Hàn rũ bỏ tai tiếng đó; tôi không biết liệu VinFast, hay bất kỳ thương hiệu nào hy vọng lọt vào dòng chính, có đủ khả năng ra khỏi cổng vào năm 2022 mà không cần chạy trên sân nhà hay không.

Khi viết bài này, VinFast cho biết 999 chiếc VF8 đầu tiên dành cho thị trường Mỹ đang trên chuyến tàu rời Việt Nam vào ngày 25 tháng 11, trên đường đến Hoa Kỳ. Nhưng theo đại diện của VinFast, những chiếc xe này vẫn chưa nhận được chứng nhận của CARB EO, chứng nhận bắt buộc trước khi xe có thể được giao cho khách hàng ở California hoặc bất kỳ tiểu bang nào tuân theo quy định về xe của California. Hiện tại, VinFast có 6 cửa hàng tại Mỹ, tất cả đều ở California. Đại diện của VinFast cũng nhắc lại mục tiêu của thương hiệu là bắt đầu giao những chiếc VF8 cho khách hàng Mỹ vào “cuối năm nay” và xác nhận rằng VF9 vẫn đang trải qua các cuộc thử nghiệm và phê duyệt liên bang cần thiết tại thị trường Mỹ.

Dù sao đi nữa, tất cả những gì tôi biết là tôi đã bay hơn 8.000 dặm mà không học được gì, và lái một chiếc xe chưa sẵn sàng cho thị trường Mỹ. Chúc VinFast may mắn, tôi đoán vậy.

________

Một số hình ảnh trong bài của tác giả: