BÍ QUYẾT THANH LỌC NGÂN HÀNG "ĐỘC HẠI" CỦA MỸ

July 17, 2012

Không nhiều người biết rằng đã có tới 445 ngân hàng yếu kém ở Mỹ phải đóng cửa từ năm 2008 đến nay. Điều này có nghĩa là trung bình có 2 ngân hàng bị đóng cửa trong 1 tuần.
Cách đây 2 tuần, các lãnh đạo eurozone đã thông báo kế hoạch xây dựng liên minh ngân hàng. Thông tin này ngay lập tức khiến thị trường chứng khoán tăng điểm trong chốc lát với hy vọng các chính trị gia eurozone cuối cùng cũng có được động thái rõ ràng nhằm dọn sạch hệ thống ngân hàng.
Tuy nhiên, tương lai của liên minh ngân hàng vẫn còn khá mờ mịt. Cơ chế bảo hiểm tiền gửi chung và giám sát chung là những điều cần thiết căn bản nhưng các nhà hoạch định chính sách của châu Âu vẫn còn hoài nghi về nhau và chưa thống nhất được ý tưởng. Có lẽ cơ chế hoạt động của FDIC – Tổng công ty bảo hiểm tiền gửi liên bang Mỹ- và cách mà FDIC cứu giúp hệ thống ngân hàng Mỹ khỏi cú sốc năm 2008 sẽ là bài học hữu ích cho eurozone.
Trong nhiều năm qua, FDIC đã giải quyết ổn thỏa rất nhiều ngân hàng yếu kém. Nếu một ngân hàng được phát hiện yếu kém, “đội đặc nhiệm” của FDIC sẽ ngay lập tức tiếp cận với ngân hàng đó. Lực lượng này thường đổ bộ vào ngân hàng vào tối thứ 6, giành lấy quyền kiểm soát, trấn an nhân viên và người gửi tiền trước khi đóng cửa hoặc rao bán ngân hàng này.


Hành động của FDIC diễn ra trong im lặng và không hề làm xáo trộn mọi thứ. Trên thực tế, không nhiều người biết rằng đã có tới 445 ngân hàng yếu kém ở Mỹ phải đóng cửa từ năm 2008 đến nay. Điều này có nghĩa là trung bình có 2 ngân hàng bị đóng cửa trong 1 tuần. Hầu hết trong số này là những ngân hàng nhỏ, nhưng trong đó có cả những “đại gia” như Washington Mutual, ngân hàng tiết kiệm và cho vay lớn nhất Mỹ.
Một trong những giá trị của FDIC là tạo ra được một lịch trình “trước sau như một” trong việc phát hiện và xử lý những ngân hàng đang gặp rắc rối. Hơn nữa, hệ thống của FDIC được vận hành trơn tru là nhờ vào tính minh bạch của cuộc chơi. Khi đã đánh giá một ngân hàng thiếu khả năng thanh toán, FDIC có thể ngay lập tức thâu tóm mọi hoạt động, gạt bỏ cổ đông sang một bên và cuối cùng bán hoặc thanh lý ngân hàng đó.
Điều quan trọng thứ hai, một tổ chức như FDIC cần phải tạo dựng được một thương hiệu mạnh trong con mắt công chúng. Điều này có được nhờ vào cơ chế hoạt động đơn giản và dễ hiểu. Người Mỹ không hiểu được cặn kẽ về cách thức hoạt động của FDIC nhưng lại biết rằng cơ quan này sẽ bảo vệ các khoản tiền gửi của họ. Thông điệp mà FDIC truyền tải là rất rõ ràng, dễ hiểu – đặc điểm quan trọng để có thể kiềm chế bất an lây lan trong dân chúng.
Thứ ba, những giám sát viên “cầm cân nảy mực” của FDIC đến từ nhiều địa phương khác nhau và do đó không thể cấu kết hoặc bị chi phối bởi lợi ích cá nhân. FDIC cũng có được nền tảng tài chính vững chắc nhờ điều này. Từ năm 2008, FDIC đã bỏ ra 88 tỷ USD để bảo vệ người gửi tiền và theo dự kiến số tiền bỏ ra trong 4 năm tới sẽ tăng thêm 12 tỷ USD nữa.
Thứ tư, kinh nghiệm cho thấy FDIC không phải là một tổ chức thâu tóm hết mọi quyền hành. Ngược lại, FDIC đã hợp tác với các cơ quan chức năng khác trong quá trình giám sát các ngân hàng. Các ngân hàng thường than phiền rằng điều này là không cần thiết và lãng phí. Tuy nhiên, đây là cách làm tạo ra nhiều lợi ích bởi hợp tác giúp tăng cường giám sát và tính công bằng.
Mặc dù vậy, không phải tất cả các bài học rút ra từ FDIC đều có thể được áp dụng cho eurozone. FDIC chỉ giải quyết những ngân hàng nội địa và luật lệ của châu Âu cũng khác biệt so với Mỹ. Quan trọng nhất, các chính trị gia nước Đức dường như không tin rằng cơ chế bảo hiểm tiền gửi chung sẽ là một ý tưởng tốt.
Tuy nhiên, bài học quan trọng và hữu ích nhất vẫn là thông điệp giản đơn và hướng đến lòng tin của FDIC. FDIC hoạt động được là do công ty này luôn hành động theo những gì đã tuyên bố : “giết chết” những ngân hàng yếu và bảo vệ người gửi tiền. Nếu như eurozone có thể xây dựng được cơ chế tương tự, nền tài chính của khu vực này sẽ được cải thiện đáng kể cho dù eurozone đi theo cấu trúc chính trị nào đi chăng nữa. Nói cách khác, nếu như eurozone có thể xóa bỏ tổng cộng 450 ngân hàng yếu ở Tây Ban Nha, Hy Lạp và Pháp mà không làm người dân hoảng loạn, eurozone sẽ có được tương lai tươi sáng hơn.
Thu Hương