Bạn sống lâu như thế nào?

Ts. Phạm Đình Bá

30/3/2023

Tuổi thọ ở Việt Nam đã được cải thiện từ năm 1950 đến năm 2021, với ngoại lệ trong cuộc chiến tranh huynh đệ tương tàn vào khoảng năm 1960 đến 1975 (Hình 1).[1] 

Hình 1. Tuổi thọ ở Việt Nam và Thái Lan 1937 đến 2021 [2]

Hình 1 cho thấy sự gia tăng đáng kể về tuổi thọ trong vài thập niên qua (dưới dạng biểu đồ đường). Ở Thái Lan, sức khỏe bắt đầu cải thiện từ những năm 1940 và tuổi thọ tiếp tục gia tăng từ 38 tuổi vào năm 1940 cho đến 79 tuổi vào năm 2021.

Trên quê hương, bạn sống trung bình 65 tuổi ở năm 1976 sau chiến tranh và sức khỏe có phần cải tiến theo thời gian (nhưng chậm hơn mức cải tiến ở Thái Lan trong cùng thời gian), để rồi đạt đến tuổi thọ vào 74 tuổi vào năm 2021.

Hình 2. Tuổi thọ nữ giới so với nam giới, 2021 [2]

Hình 2 tóm tắt tuổi thọ của các bạn nam và nữ trên quê hương vào năm 2021 (với tuổi thọ các nước trên toàn thế giới làm nền màu nhạt, và với mỗi nước được đại diện bởi một vòng tròn với đường kính cao hơn tỷ lệ với dân số cao hơn). 

Ở những nước nằm trên đường màu xám, tuổi thọ của bạn nữ cao hơn nam giới. 

Vòng lớn nhất ở trên cao là Trung Quốc (phụ nữ: 81,20 năm, nam giới: 75,50 năm) và vòng lớn thứ nhì là Ấn Độ (phụ nữ: 68,90 năm, nam giới: 65,80 năm) (Hình 2). Nhật Bản ở vào phía cao bên phải (phụ nữ: 87,70 năm, nam giới: 81,80 năm). 

Việt Nam ở vào vị trí ở giữa của hình, với các bạn nữ có tuổi thọ trung bình cao hơn tuổi thọ của các bạn 9,1 năm (phụ nữ: 78,20 năm, nam giới: 69,10 năm). 

Hình 3. Tử vong theo độ tuổi, Việt Nam, 1990 đến 2019 [2]

Hình 3 tóm tắt tử vong theo độ tuổi với ít người chết khi còn trẻ vào năm 2019 so với năm 1990.

Năm 1990, 19% tử vong là trẻ em dưới 5 tuổi, 2% tử vong ở tuổi 5 đến 14 tuổi, 14% ở tuổi 15 đến 49, 26% ở tuổi 50 đến 69, và 39% ở tuổi 70 hay lớn hơn.

Năm 2019, 3% tử vong là trẻ em dưới 5 tuổi, 1% tử vong ở tuổi 5 đến 14 tuổi, 14% ở tuổi 15 đến 49, 34% ở tuổi 50 đến 69, và 49% ở tuổi 70 hay lớn hơn.

Độ tuổi mà mọi người chết đã thay đổi đáng kể kể từ năm 1990. Ít người chết khi còn trẻ. Năm 1990, 19% số ca tử vong là ở trẻ em dưới 5 tuổi. Năm 2019, tỷ lệ này đã giảm xuống chỉ còn 3%. Ngược lại, tỷ lệ tử vong ở độ tuổi trên 70 đã tăng từ 39% lên 49%, một nửa tổng số ca tử vong trong giai đoạn này.

Nếu bạn đưa các hình trên cho các báo lề đảng, chúng sẽ ca ngợi thành tích lãnh đạo của đảng về phát triển đất nước. Nhưng chỉ cần nhìn cách làm việc gần đây của bộ y tế thì bạn sẽ thấy sự thật không phải như vậy. [3] [4]

Bạn nên nhớ rằng trong phát triển đất nước và tiến bộ xã hội, đảng như là tảng đá rất nặng buộc vào cổ dân khi dân ráng phát triển xã hội và cải thiện đời sống cho mọi người. [5]

Huyền thoại mà đảng lo cho dân thực ra chỉ là giải dối.[6]

Nguồn:

1. Phạm Đình Bá. VNTB – Đừng gọi nó là bác. 29/07/2022; Available from: https://vietnamthoibao.org/vntb-dung-goi-no-la-bac/.

2. Our world in data. Life Expectancy. Accessed March 30, 2023; Available from: https://ourworldindata.org/life-expectancy.

3. Thới Bình. VNTB – Quan chức nào dốt nhất Bộ Y tế? 15/12/2022; Available from: https://vietnamthoibao.org/vntb-quan-chuc-nao-dot-nhat-bo-y-te/.

4. Hoài Nguyễn - Thới Bình. VNTB – Hồ sơ: Ổ tham nhũng ở Bộ Y tế Việt Nam? 06/11/2021; Available from: https://vietnamthoibao.org/vntb-ho-so-o-tham-nhung-o-bo-y-te-viet-nam/.

5. Phạm Đình Bá. VNTB – Xã hội cố làm mà đảng phá việc dân nước có thu nhập cao ra sao? 09/02/2023; Available from: https://vietnamthoibao.org/vntb-xa-hoi-co-lam-ma-dang-pha-viec-dan-nuoc-co-thu-nhap-cao-ra-sao/.

6. Phạm Đình Bá. VNTB – Xung đột và huyền thoại trong “kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”. 25/03/2023 Available from: https://vietnamthoibao.org/vntb-xung-dot-va-huyen-thoai-trong-kinh-te-thi-truong-dinh-huong-xa-hoi-chu-nghia/.